Chương 12. Một lần vất vả suốt đời nhàn nhã

“Từ khi Chu Công tạo ra ngũ hành đến nay, tôn ti trưởng ấu phải có trật tự, mối quan hệ giữa quân thần mới được xác định.”

"Lấy hình phạt nghiêm khắc trói buộc hành vi của con người, quan trọng nhất không ngoài tội liên đới, mà cơ sở pháp luật của tội liên đới chính là phải lấy ngũ phục làm tham khảo."

“Sở dữ con người bị pháp luật trói buộc, quan tâm có phải là tội liên đới hay không là bởi vì bọn họ biết bản thân phạm tội sẽ liên tuỵ đến phụ mẫu và người thân, chứ không phải hoàn toàn là sợ sự trừng phạt của pháp luật.”

“Vì vậy, người không có phụ mẫu, thân thích dám vi phạm pháp luật chính là vì bọn họ không có gì phải lo lắng về sau nên mới dám biết luật vẫn phạm.”

“Mà để khiến con người tuân theo pháp luật, ngoại trừ sự trừng phạt nghiêm khắc ra, đó chính là đạo đức trong lòng.”

“Nếu thật sự như lời sư huynh nói, cho rằng giáo dục đạo đức là vô dụng, thì người trong thiên hạ không tu dưỡng đạo đức. Nếu như lòng người đều xấu xa, há chẳng phải thế nhân ai nấy đều chỉ mưu đồ lợi ích của riêng mình hay sao?”

"Sự trừng phạt của Pháp luật không thể trói buộc những người này, sẽ chỉ khiến bọn họ trở nên điên cuồng hơn!"

“Nếu chỉ dựa vào pháp luật để trói buộc con người thì con người sẽ ngày càng tạo ra nhiều kẽ hở pháp lý và thu lợi từ đó. Đạo đức thuần túy trói buộc con người, nhưng chỉ có thể trói buộc con người không suy nghĩ vượt quá giới hạn, những người thực sự vượt quá giới hạn thì không thể nào trói buộc được."

"Cho nên, theo ta thấy, chỉ có kết hợp giữa đạo đức và hình phạt mới là pháp chân chính, suy nghĩ của sư huynh ngươi quá cực đoan rồi."

Lời của Doanh Vị vừa dứt, Tuần Tử vẫn luôn không hề lộ ra chút cảm xúc nào cuối cùng đã khẽ mỉm cười gật đầu.

Bởi vì Tuần Tử cho rằng phải dùng lễ để trói buộc tội ác, dùng pháp luật để thiết lập trật tự, tư tưởng của Tuần Tử đặc biệt hơn một chút so với các học giả Nho gia bình thường khác, bởi vì Tuần Tử cho rằng lòng người có ác tâm.

Nhìn từ góc độ tư tưởng của người hiện đại, tư tưởng của Tuần Tử cũng hợp lý hơn so với Nho gia và Pháp gia của thời đại này.

Về điểm này, suy nghĩ của Doanh Vị không bàn mà trùng ý với Tuần Tử đương nhiên được Tuần Tử tán đồng.

Nhưng giữa hai người cũng có khác biệt, tư tưởng của Tuần Tử lại thiên về Nho gia hơn.

Còn suy nghĩ của Doanh Vị thì lại bị ảnh hưởng bởi tư tưởng hiện đại, trong thâm tâm thiên về Pháp gia, chính là Nho Bì Pháp Cốt hơn!

Những lời này của Doanh Vị đã phản bác Hàn Phi, điều này khiến tất cả học sĩ Nho gia có mặt đều vô cùng vui mừng.

Chưởng môn nhân đương thời của Nho gia vuốt vuốt bộ râu mới để dài của mình, lẳng lặng gật đầu, ánh mắt rất vui mừng nhìn Doanh Vị.

Mặc dù các học sĩ Nho gia này đều biết, thực ra Doanh Vị và Hàn Phi là cùng một ruột với nhau, trọng tâm học thức mà hai người tôn sùng đều là “pháp”, hiện tại giữa hai người chỉ là khác biệt lý niệm, chứ không phải khác biệt thực sự.

Chỉ có điều so với Hàn Phi gần như phủ định hoàn toàn nhân nghĩa đạo đức của Nho gia, Doanh Vị vẫn cực kỳ tôn sùng đối với nhân nghĩa lễ trí tín của Nho gia.

Có khi các học sĩ Nho gia đều hoài nghi, Hàn Phi này rốt cuộc có thực sự tiếp nhận giáo dục của Nho gia hay không. Rất nhiều tư tưởng và hành động của hắn, bất kể nhìn như thế nào quả thực chính là kẻ thù sinh tử của Nho gia.

Hắn đối với lý niệm của Nho giáo, Khổng Tử, Mạnh Tử, dường như đều mang thái độ phê bình, thậm chí đấu tranh kịch liệt. Trong Nho gia xuất hiện một người như vậy thật là kỳ lạ.

Thậm chí, dưới quan điểm cá nhân, còn có người phàn nàn rằng Tuần phu tử không biết dạy người, mới dạy ra ba kẻ lập dị.

Bất kể là Hàn Phi, Doanh Vị hay đệ tử khác của Tuần Tử là Lý Tư, sau khi ba người này trở thành đệ tử của Tuần Tử, trọng tâm tư tưởng toàn bộ đều là đạo pháp thuật.

Hàn Phi nhìn thấy Doanh Vị phản bác học thuyết của mình, hắn hít một hơi thật sâu, yên lặng chờ Doanh Vị nói tiếp.

Hắn đã quen như vậy rồi, rõ ràng hai người không phải là tranh cãi lần đầu nữa.

“Luật pháp của Tần Quốc ta tuy rằng phức tạp và hà khắc nhưng cũng đã dần dần trở nên hoàn thiện, trong luật pháp của Tần quốc ta đã có hạn chế về độ tuổi.

“Tần luật quy định, nếu như trẻ vị thành niên phạm pháp thì có thể được hưởng mức án nhẹ hơn hoặc không thi hành hình phạt.”

"Đối với luật pháp Tần quốc ta, sư huynh có ý kiến gì không?"

Doanh Vị và Hàn Phi ngồi ở bình địa giữa núi, cổ tùng đứng sừng sững, bao trùm ánh mặt trời hừng hực, lại có non xanh nước biếc, hoa thơm chim hót, hai người tranh luận với nhau, khiến các học sĩ Nho gia xung quanh đều chăm chú lắng nghe.

Hàn Phi suy nghĩ một lát, lắc đầu nói: “Đối với Tần Luật của Tần quốc, ta không có ý kiến.”

Mặc dù tôn sùng pháp luật hà khắc, nhưng Hàn Phi cũng biết rằng, nếu như áp dụng pháp luật nghiêm khắc đối với một đứa trẻ non nớt cái gì cũng không biết, vậy thì thực sự là bạo ngược vô đạo.

Doanh Vị lại nói: “Sư huynh đã không có ý kiến, vậy nếu như có một đứa trẻ sáng suốt, khi biết hành động của mình không bị pháp luật xử phạt, nếu như hắn lợi dụng pháp luật thực thi phạm tội thì sao?”

"So với người trưởng thành, trẻ em thực ra càng dễ dàng len lỏi vào sơ hở của pháp luật hơn. Đặng Hi của Trịnh quốc đã lợi dụng sơ hở của pháp luật mà vi phạm pháp luật, cuối cùng bị kết án tử hình."

“Lão sư đánh giá một trong tám điều ác, đó là vi phạm lệnh của hoàng đế, không có lễ nghĩa, không tử tế, không giữ lời, làm việc bất lương, vi phạm kỷ cương."

“Nếu như đứa trẻ làm như vậy, chẳng lẽ sư huynh cũng phải đánh bằng roi sao?”

Vị Đặng Tích là nhân vật nổi tiếng của danh gia, giỏi sửa luật, tìm ra kẽ hở của pháp luật, thích kiện tụng. Có thể nói hắn là tổ sư gia của pháp luật.

Nhưng mà ở thời kỳ Tiền Tần này, pháp luật chưa có nhiều chỗ đứng, cho nên đối với những kẻ ba hoa mà mình nói không lại, thì trực tiếp chém chết là được, đây gọi là một lần vất vả suốt đời nhàn nhã.

Ngừng một lát, Doanh Vị tiếp tục nói: “Vì vậy theo ta thấy, pháp luật chỉ là đạo đức mức độ thấp nhất và chỉ người lớn mới có thể được hưởng những lợi ích của nó."

“Nhưng mà khi đối mặt với trẻ em, nên lấy giáo dục đạo đức làm chủ, nếu dùng hình phạt nghiêm khắc để dạy dỗ trẻ và để chúng chấp nhận luật pháp thì khác gì với đàn gãy tai trâu.”